Voor professionals

Naast de cliënt bevindt zich vaak een mantelzorger. Voor de zorgprofessional is aandacht voor mantelzorgers van groot belang, zeker op moment dat mantelzorgers langere tijd intensief voor hun naaste zorgen. Door oog en oor te hebben voor de mantelzorger kan betere zorg geboden worden en kunnen mensen die zorg nodig hebben, zo lang mogelijk thuis wonen.

Een goede samenwerking met mantelzorgers houdt in dat je rekening houdt met de vier rollen die een mantelzorger kan vervullen: collega, cliënt, naaste en expert. Elke rol vraagt om een specifieke inzet van de professional namelijk samenwerken, ondersteunen, faciliteren en afstemmen.
Deze rollen en de bijbehorende ondersteuning worden beschreven in het SOFA model.
Als professional is het zinvol om je steeds af te vragen in welke rol een mantelzorger tegenover je staat. En hoe je daar het beste op kunt reageren.

In de Wmo 2015 zijn 4 aandachtspunten beschreven die de basis vormen voor mantelzorgondersteuning.

• Vinden; het bereiken van mantelzorgers
• Versterken; ervoor zorgen dat mantelzorgers hun regie kunnen behouden en uitvoeren
• Verlichten; organiseren van ondersteuning voor mantelzorgers
• Verbinden; samenwerking tussen mantelzorgers en professionals.

In samenwerking met de SGE, ZuidZorg, WIJeindhoven en Steunpunt Mantelzorg Verlicht is een stappenplan 'Mantelzorgondersteuning voor professionals' ontwikkeld (Toolkit voor professionals).

Deze toolkit geeft concrete handreikingen om

• De mantelzorger in beeld krijgen
• De mate van belasting te bepalen
• Inzicht te krijgen in knelpunten die belasting veroorzaken
• De mantelzorger te ondersteunen. 

In een stroomdiagram wordt schematisch de te volgen route aan gegeven.

1. Het startpunt voor het vormgeven van mantelzorgondersteuning is de vraag: Wie is de mantelzorger? Ook aan de zorgvrager kan de vraag gesteld worden wie zijn of haar mantelzorger is.
2. Op het moment dat de mantelzorger in beeld is, deze benaderen om te screenen op overbelasting. Vul hiervoor de EDIZ in, dit kan de mantelzorger ook zelf doen.
3. Bij een score hoger dan 3 is er sprake van belasting of zelfs overbelasting. Ga met de mantelzorger in gesprek over de mate waarin zij/hij zich belast voelt en of zij/hij iets aan het probleem wil doen.
4. Gebruik de aandachtspuntenlijst van het POM om de ondersteuningsbehoefte te peilen.
5. Neem met de mantelzorger de ondersteuningsmogelijkheden door. Denk hierbij aan:
   • het versterken van de persoonlijke kracht door het verbeteren van kennis, attitude en vaardigheden bij de mantelzorger
   • versterken van het sociale netwerk
   • verkleinen van de belasting door ondersteuning en respijtzorg.

Overzicht ondersteuningsmogelijkheden

Informatie en advies - Op deze site vindt je onder informatie en advies een overzicht van hulpverleners waar mantelzorgers in eerste instantie terecht kunnen. Denk daarbij aan huisarts en praktijkondersteuner, Steunpunt Mantelzorg Verlicht, WIJeindhoven en de wijkverpleegkundige.

Via de Steunwijzer van de Gemeente Eindhoven is veel informatie te vinden over ondersteuningsmogelijkheden binnen het Sociale Domein.
Specifieke informatie over een ziektebeeld is veelal te vinden bij patiëntenverenigingen. Op KiesBeter.nl staat veel informatie over patiëntenverenigingen, zorg, zorgverzekingen en gezondheid.

Begeleiding - Begeleiding kan pas opgestart worden vanaf het moment dat men zich bewust is dat er sprake is van mantelzorg. Doe hiervoor de testjes 'Ben ik mantelzorger' en 'Ben jij een overbelaste mantelzorger'. Vervolgens kan een gesprek plaatsvinden met b.v. een generalist van WIJeindhoven, een consulent van Steunpunt Mantelzorg Verlicht, een praktijkondersteuner van de huisarts of een andere hulpverlener.

Emotionele steun - Een goed gesprek met lotgenoten of deskundigen kan ondersteunend werken. Soms hebben mantelzorgers behoefte aan een vorm van kennisverrijking. Er zijn veel vormen van ondersteuningsgroepen en cursussen gericht op mantelzorgers. Een overzicht is te vinden onder Emotionele steun op deze site. Daarnaast is er veel te vinden op internet zoals:

• Gratis zelfhulpcursus Werk & Mantelzorg van het AMC
• Gratis online cursus over dementie voor CZ verzekerden
• Gratis coachprogramma Coachfriend Mantelzorg voor leden van MantelzorgNL.

In de agenda van Steunpunt Mantelzorg Verlicht staat een overzicht van activiteiten en bijeenkomsten die interessant zijn voor mantelzorgers.

Praktische ondersteuning - Vaak is praktische ondersteuning gericht op de zorgvrager maar ontlast eveneens de mantelzorger. Veel informatie hierover is te vinden bij Praktische hulp op deze site. Denk daarbij aan: Hulp bij het huishouden; Hulp bij verzorging en verpleging; Vervoer; Hulpmiddelen; Wonen; Domotica; Persoonlijk alarm; Maaltijdvoorziening en Hand- en Spandiensten.
Een belangrijke vorm van praktische ondersteuning is Respijtzorg. Respijtzorg of vervangende zorg ontlast mantelzorgers tijdelijk van de zorgtaken, waardoor de  zorg beter volgehouden kan worden. Veel informatie over Respijtzorg en de mogelijke financiering hiervan is te vinden bij Vervangende zorg op deze site.

 

Financiële ondersteuning - Mantelzorgers nemen dikwijls de financiële zaken van de zorgvrager over. Daarnaast worden vaak extra kosten gemaakt om de zorg te kunnen bieden. Meer informatie is te vinden bij de pagina Financiën op deze site.